Türkiye’nin ekonomik anlamda güçlü olmasının
yolu enerjide güçlü olmasından geçiyor çünkü Türkiye
gelirinin büyük bir bölümünü enerji ithalatına harcamaktadır. Gelişen
ekonomisi, sanayisi ve değişen sosyoekonomik yapısıyla Türkiye’nin yakın
gelecekte karşılaşabileceği en büyük sorunların başında enerji açığı
gelmektedir. Enerjideki en temel sorunlarımızı sıralayacak olursak hızlı talep
artışı, yüksek ithal bağımlılık oranı, yüksek enerji yoğunluğu diyebiliriz. Enerjinin,
sanayi üretiminin ve yaşamın temel girdisi olması nedeniyle, bu konuda
yapılacak her türlü faaliyet Türkiye'nin sanayileşmesine, kalkınmasına ve
güçlenmesine doğrudan katkı yapacaktır. Bu yüzden verimliliğin artırılması
büyük önem taşımaktadır.
Enerjide tedarik, taşıma
ve tüketim olarak 3 boyuttan oluşan bir değer zinciri vardır. İrili ufaklı
santrallerde üretilen enerjinin, iletiminden dağıtımına, sanayide, işletmelerde
veya konutlarda kullanımına, petrol ve gaz sektörlerine kadar uzayan büyük bir
kullanım alanı vardır.
Teknolojinin gelişmesiyle
her alanda olduğu gibi enerji sektöründe de dijitalleşme artmaktadır. Bir ürün
dijitalleştirildiğinde daha iyi şekilde yönetilmekte ve kullanımı optimize
edilmektir. İşte bu noktada Endüstri 4.0 devreye giriyor. Kesinlikle
kaçırmamamız gereken Endüstri 4.0 devriminin yeniliklerini takip ederek
sistemlerimize çok çabuk entegre etmemiz gerekmektedir. 4.sanayi devrimi ile
üretim sistemleri değişmektedir. Bulut bilişim,
büyük veri, IT ve veri güvenliği, akıllı birimler, IoT, dış kaynak kullanımı,
standartlaştırma ve veri koruma gibi teknolojiler hayatımıza girmektedir. Biraz
açacak olursak örneğin; Nesnelerin İnterneti (IoT) ile akıllı cihazları internet aracılığıyla birbirine
bağlayarak, verilerin kontrol edilmesini ve uygulama sürecinin istenilen şekilde
yürütülmesi sağlanmaktadır.
Enerjide IoT ise, akıllı
otomasyonun yanı sıra akıllı şebekeler ile şebekeyi izleme ve kontrol imkanı
sunmaktadır. Kullanılan sistemlerden bir kaçı aşağıdaki gibidir;
Gelişmiş ölçüm yapısı (AMI) AMR sisteminin ötesine geçerek çift
yönlü veri iletişimi ile uzaktan kullanım yönetimi yapabilen sabit sayaç ağ
sistemi teknolojisidir. AMI sistemindeki sayaçlar, toplanmış verileri
programlanmış mantıkla kullanabilen akıllı sayaçlardır.
SCADA(Denetim Kontrolü ve Veri Toplama) sistemleri
geniş alana yayılmış tesislerin tek bir merkezden bilgisayar veya tablet
gibi cihazlarla izlenebildiği bir sistemdir ve temel olarak bir yazılımdır.
Sistemin her an izlenebilmesi, zaman ve iş gücü kazancı, sistemin
enerji takibi ve tasarrufu gibi avantajları vardır.
Akıllı
inverterler enerji tasarrufunu sağlamak
amacıyla devrelerdeki frekans ayarını düzenleyen cihazlardır. Alternatif akımı
doğru akıma, doğru akımı da alternatif akıma çeviren ve 3 fazlı çalışma sistemine
sahip olan, gerilim ve frekansları düzgün bir şekilde ayarlayan tüm cihazlar
inverterdir.
Enerji sisteminin dijitalleşmesi ve akıllı sayaçların ortaya çıkması
verimliliği artıracak gelişmeler olarak gözükmektedir. Bu yenilikleri kullanmak
ve benzeri Ar-Ge faaliyetleri yürüterek teknoloji geliştiren ülke konumuna
gelmemiz gerekmektedir. Enerjide dijitalleşme santrallerin
verimliliklerini de artırmaktadır. ‘‘Aralık 2016’da enerji santrallerine
dair küresel bir araştırmaya göre; kömür gücüyle çalışan enerji
santrallerindeki karbondioksit emisyonu küresel olarak yüzde 10 civarında
düşürülebiliyor. Bu oran, ABD’deki otomobillerin yüzde 95’inin trafikten
çekilmesi ile düşürülecek karbondioksit emisyonu ile aynı oranı sağlıyor. Bu
yüzden enerji santrallerinin dijitalleşme ve yazılımın gücüyle hem daha
çevreci, hem de çok daha verimli olması, artan enerji ihtiyacını karşılamak
için ciddi bir etki yapması mümkün.’’
Sonuç olarak; Dijitalleşme ile elde edilen veri artacak verinin artmasıyla kontrol artacak. Kontrolü
artan her sistemin verimliliği artacak. Sürekli iyileştirmeler ile enerjiyi
üretenler, iletenler ve dağıtanlar işlerini optimize edecek. Sistem operatörleri,
şebekelerini daha etkin bir şekilde yönetecek. Sisteme daha fazla yenilenebilir
enerji entegre edilecek. Bu sayede dijitalleşme, enerjideki dışa bağımlılığın azalmasına da katkıda bulunacak.
Kaynaklar: Elektromed, Endüstri.4.0 Platformu, Hürriyet, Enerji Enstitüsü,
Elektrikport, Siemens
0 Yorumlar