İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNİN AMACI:

 Çalışanları,sağlıklarını tehdit eden tehlikelerden korumak.
 Çalışanlara zarar verici etki ve olayları en alt düzeye indirme
 İnsanların yaşamlarında daha güvenli ve mutlu olmalarını sağlamak ve verimini arttırmak.
 Kaza ve hastalıklar sonucu oluşacak milli servet kaybını önlemektir.  

SSK istatistiklerine göre ,2005 yılında;
Ülkemizde,73.923 iş kazası olmuş ;1.096 kişi hayatını kaybetmiş,519 kişi meslek hastalığına     yakalanmış,1.797.917 iş günü kaybedilmiştir.Ülkemizde, her gün 200 iş kazası olmaktadır,3 kişi iş kazası sonucu hayatını kaybetmektedir,7 kişi,iş kazası sonucu iş görememektedir.
KAZA ZİNCİRİ
  1. İnsanın tabiat şartları karşısında zayıflığı:  İnsanın tabiat şartları karşısında yaratılıştan gelen zayıflığı kazaların ilk temek sebebidir.Eğer insanlar tabiat karşısında bu kadar zayıf olmasaydı kazalar olmazdı.BU sebeple kazalar tam bir kesinlikle önlenemez.
  2. Kişisel kusurlar: Dikkatsizlik,pervasızlık,asabiyet,dalgınlık,önemsememezlik ve ihmal gibi kişisel kusurlar kazaların ikinci temel sebebidir.Bu kusurlar zayıflığın kişisel boyutu olup,şahsın yanlış ya da gereksiz hareket yapmasına neden olur.
  3. Tehlikeli Hareket ,Tehlikeli durum: İnsanın şahsi kusurlarının bir kazaya sebep olması için tehlikeli şekilde hareket etmesi gerekir,ancak yalnız başına tehlikeli harekette bir kazaya sebep olmaz.Kazanın meydana gelmesi için bir de tehlikeli durumun bulunması şarttır.Kaza ,ancak bu iki hususun aynı anda üst üste gelmesi hallerinde oluşur.
  4. Kaza olayı: Yukarıda belirtilen üç unsurun arka arkaya gelmesi de önceden planlanmayan ve bilinmeyen,zarar vermesi muhtemel bir olayın meydana gelmesi için kafi değildir.Bir de kazanın bütün unsurları ile gerçekleşmesi,yaralanma ya da zararın meydana gelmesi için kaza olayına ihtiyaç vardır.Bu da kaza zincirinin dördüncü halkasını teşkil eder.
  5. Yaralanma (zarar veya hasar): Bir kazanın kaza tanımındaki durumuna gelmesi için yaralanma(hasar veya zarar) safhasının da bulunması gereklidir.Bu husus,kaza zincirinin son halkasıdır.
Bir işletmede,fabrikada,iş kolunda yürütülecek iş güvenliği çalışmalarında ve her türlü iş güvenliği problemlerinin çözümünde göz önünde tutulması ve dikkate alınması gereken on temel kural vardır. Bu 10 kurala iş güvenliği temel prensipleri diyoruz.Bu prensipler bilimsel bir çalışma çerçevesinde yürütüldüğü takdirde istenilen sonuçlar elde edilebilir.
Bu prensipler şunlardır;
a)Tehlikeli Hareket ve tehlikeli durumların önlenmesi:
İş güvenliği bilimi,kazaların önlenmesi çalışmasında kaza zincirinin 3.halkası olan tehlikeli hareket ve tehlikeli durum'u asli faaliyet alanı olarak belirler,zincirin en zayıf halkasıdır çünkü 1 ve 2.halkalar insan ile ilgili hususlardır ve iş güvenliği bilimi insan ile uğraşmanın etkili sonuçları olmayacağını kabul eder.Bu nedenle iş güvenliği sorumlularının ilk yapacağı iş tehlikeli hareket ve tehlikeli durumları tespit ederek bunları ortadan kaldırmaya çalışmaktır.
b)İş kazalarının %88'i tehlikeli hareketlerden,%10'u tehlikeli durumlardan,%2'si kaçınılmaz ve sebebi bilinmeyen hareketlerden kaynaklanmaktadır.
Bu prensip iş güvenliği sorumlularının özellikle tehlikeli hareketler üzerinde yoğunlaşmalarının gerektiğini açıkça göstermektedir.
Tehlikeli hareketler:
  • Emniyetsiz çalışma
  • Gereksiz hızlı çalışma
  • Emniyet donanımı kullanılmaz duruma sokma
  • Alet ve makineleri tehlikeli şekilde kullanma
  • Emniyetsiz yükleme,taşıma,istifleme
  • Emniyetsiz vaziyet alma
  • Tehlikeli yerlerde çalışma
  • Şaşırma,,üzgünlük,telaş,şakalaşma
  • Kişisel koruyucuları kullanmama
Tehlikeli durumlar:
  • Uygun olmayan koruyucular
  • Koruyucusuz çalışma
  • Kusurlu alet,makine,teçhizat kullanma
  • Emniyetsiz yapılmış alet ve makineler
  • Yetersiz bakımsız bina,alet ve makineler
  • Yetersiz ya da fazla aydınlatma 
  • Yetersiz havalandırma
  • Emniyetsiz yöntem ve şartlar
c)Kaza sonucu meydana gelebilecek zararların büyüklüğü kestirilemez,bu tamamen tesadüflere bağlıdır.
d)Ağır yaralanma ya da ölümle neticelenen her kazanın temelinde 29 uzuv kayıplı ve 300 yaralanma meydana gelmeyen olay vardır(1-29-300 oranı)
e)Tehlikeli hareketlerin nedenleri:
  •  işçinin bünyeden ve yaradılışından gelen şahsi kusurları
  •  bilgi ve ustalık eksikliği
  •  fiziki yetersizlik
  •  uygunsuz mekanik koşullar ve fiziki çevre
f)Kazalardan korunma metodu:
Mühendislik ve Revizyon

  • tehlikeli durumların bilinmesi
  • tehlikeli durumların analizi
  • tedbirlerin alınması
  • tedbirlerin uygulanması
  • gerekli kontrollerin sağlanması
İkna ve Teşvik

  • eğitim ve öğretim çalışmaları
  • çeşitli yarışmaların düzenlenmesi
  • uyarı levhaları ve afişler
  • propaganda
  • ödüllendirme/özendirme
Ergonomiden yararlanma
 Yapılacak işe uygun işçi temini ve çalışanları biyolojik özellikleri ile kabiliyetlerine göre  makine,tesis ve aletleri geliştirmek şeklinde ergonomi biliminin gerekleri yerine getirilmelidir.

Disiplin kuralları
  İş güvenliğini sağlamada en son başvurulacak çözüm yolu disiplin tedbirlerine başvurulmasıdır.