ERCİYES ÜNİVERSİTESİ
MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ
ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ


TESİS PLANLAMA PROJESİ
İbrahim Etem KAYA


Tesis Planlama: Bir aktivitenin gerçekleştirilmesinde faydalanılan fiziksel sabit varlıkların, ilgili aktivitenin amaçlarına en uygun şekilde kullanılması için karar vermektedir.

Bir mobilya fabrikasında süreç hat tipi yerleşimine uygun olarak yaptığım bu projede aşağıda belirtilen yöntemler kullanılmıştır.

Süreç Hat Tipi Yerleşim Proje Formatı 

    ·     Üretilecek ürünlere ait bilgi verilmelidir
    ·     Ürün teknik çizimleri 
    ·     Parça listeleri
    ·     Çıktı hacimlerinin belirlenmesi ( Yıllık ve saatlik üretim hacimlerinin belirlenmesi)
    ·     Rota kağıtlarının hazırlanması
    ·     Makine ihtiyaçlarının belirlenmesi (Makine ihtiyacı hesap tablosu üzerinde)
    ·     Operatör sayısının belirlenmesi (1 işgörenin bakabileceği makine sayısı hesabı ile)
    ·     Sıra özet tablosunun hazırlanması
    ·     Nereden-nereye tablosunun hazırlanması
    ·     Çoklu ürün süreç şemasının hazırlanması
    ·     Yük özet ve indirgenmiş yük özet tablolarının hazırlanması

  •        Malzeme akış analizi
o   Nereden nereye şeması analizi ( 3 alternatif planının cezaları ile değerlendirilip en iyisinin seçilmesi)
o   Çoklu ürün süreç şeması analizi (3 alternatif planının cezaları ile değerlendirilip en iyisinin seçilmesi)
o   Moment kolu tekniği (elde edilen yerleşimin cezasının hesaplanması ve yukarıdaki iki teknik ile bulunan en iyi sonuçlarla karşılaştırılarak minimum cezaya sahip alternatifin seçilmesi)


  •     İlişki diyagramının oluşturulması
  •   Alan Hesapları ( her bir makinenin kaplayacağı alan makinelerin kataloglarından alınarak hesaplanır, bunlara malzeme ve işgören için ek alanlar da eklenir. Koridor alanları da dikkate alınır. Depo olarak olması gereken alanlardan belirlendikten sonra toplam ihtiyaç duyulan alan net olarak ortaya koyulur. 
  •     Alanlı İlişki Diyagramı ( ilişki diyagramının alanlar dikkate alınarak ölçekli olarak çizilir)
  •   Yol, diğer fiziksel alanlar (kafaterya, futbol sahası, park alanları vb) da dikkate alınarak tüm yerleşimin ölçekli olarak çizilmesi.
  •     Proje formatında belirtilen teknikler kullanılarak yeni bir yerleşim elde edilmiştir.

     Projeye bu linkten ulaşabilirsiniz.                                                                            
https://drive.google.com/file/d/0Bx9xLXrBNT_YY2hkV1BncUdWVzg/view?usp=sharing
Dosya linkinde yaşanan sorunlar için proje aşağıdaki şekildedir.

Xx MOBİLYA

Xx  MOBİLYA 2015 YILINDA KAYSERİ ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİNDE 1200 M2 LİK FABRİKASINDA MOBİLYA ÜRETİMİNE BAŞLAMIŞTIR.  MODÜLER MOBİLYA FABRİKASI OLARAK İMALAT YAPAN FİRMA YATAK, ŞİFONYER, GARDROP, ÇAMAŞIRLIK VE KOMİDİN GİBİ BİRÇOK ÜRÜN ÜRETMEKTEDİR.
Xx  MOBİLYA ÜRÜNLERİNİ YÜKSEK KALİTEDEN ÖDÜN VERMEDEN, DİNAMİK ŞIK TASARIMLAR VE MİNUMUM MALİYETLER İLE NİHAİ TÜKETİCEYE ULAŞTIRMAKTADIR.
MEVCUT YERLEŞİM


 

ÜRÜN TEKNİK ÇİZİMLERİ

OPTİMUS YATAK ODASI TAKIMI



İDEAL YATAK ODASI



İŞ AKIM ŞEMASI

ÜRÜN ÇEŞİTLERİ

Üretilecek ürünler
Optimus Yatak Odası
İdeal Yatak Odası
Avangard Yatak Odası
İstanbul Yatak Odası
Alt bileşen

Gardrop

X
X
X
X
Baza
X
X
X
X
Komidin

X
X
X
X
Çamaşırlık
X

Şifonyer

X
X
X
X

PARÇA LİSTELERİ
1 ADET KOMODİN İÇİN


1 ADET GARDROP İÇİN

 


1 ADET KARYOLA İÇİN

 





















ÇIKTI HACİMLERİNİN BELİRLENMESİ ( YILLIK VE SAATLİK ÜRETİM HACİMLERİNİN BELİRLENMESİ)

Yıllık talep 1500 yatak odası takımı,takım 1 adet şifonyer, 2 adet komidin ve 1 adet gardrobundan ve 1 adet karyoladan oluşmaktadır. Daha önceki üretim performansı %2 ıskarta kabul edileceğini ve %90 lik üretim etkinliğinin olacağını göstermektedir. Firma haftada 48.75 saat çalışmaktadır.

Yıllık Çalışma Saati= 48.75 saat/hafta * 50hafta/yıl = 2437,5 saat/yıl

Yıllık Yatak Odası Takımı Talebi= 1500 yatak odası/yıl

Saatlik Yatak Odası Takımı Talebi= 1500/2437,5 = 0,62 yatak odası takımı/saat

Saatlik Komodin Talebi= 3000/2437,5 = 1,23 komodin/saat


Hammadde Hacmi İhtiyacı = 0.62/ %(100-2) = 0,63 yatak odası takımı/saat

İşgücü ve Makine Hacmi İhtiyacı =0,63/ %90 = 0,7

ÜRÜN ROTA KAĞITLARININ  HAZIRLANMASI

Parça adı: Komodin

Operasyon adı
Operasyon kodu
Komodin hazırlık
Komodin ebatlama
Standart zaman

Sağ dış yan tabla
KE 1
0,012
0,083
0,095

Sol dış yan tabla
KE 2
0,015
0,05
            0,65

Alt tabla
KE 3
0,014
0,08
0,094

Üst tabla
KE 4
0,013
0,09
0,103

Alt ara baza
KE 5
0,019
0,25
           0,269

Çekmece önü
KE 6
0,015
0,22
0,37

Yan baza
KE 7
0,027
0,15
0,177

Çekmece arkası
KE 8
0,032
0.09
0.122







Üretim zamanı  1.88
Hazırlık zamanı 0.147


Gardrop
Operasyon adı
Operasyon kodu
Gardrop  hazırlık
 Gardrop ebatlama
Standart zaman

Sağ dış yan tabla
GE1
0.018
0.13
0.148

Sol dış yan tabla
GE2
0.016
0.09
0.106

Orta iç dikme
GE3
0.015
0.15
0.165

Sağ iç dikme
GE4
0.011
0.08
0.091

Sol iç küçük dikme
GE5
0,012
0,11
0,122

Sabit raf
GE6
0,009
0,13
0,139

Alt ara baza
GE7
0,015
0,15
0,165

Hareketli raf
GE8
0,018
0,1
0,118

Çekmece arkası
GE9
0.023
0.12
0.143







üretim zamanı  1.197
Hazırlık zamanı  0.137

Karyola
Operasyon adı
Operasyon kodu
Karyola  hazırlık
 Karyola ebatlama
Standart zaman

Başucu
KA1
0.022
0.2
0.222

Ayakucu
KA2
0.014
0.02
0.034

Yan seren
KA3
0,01
0,11
0,12

Ayakucu alt  baza
KA4
0,02
0,13
0,15







üretim zamanı  0.526
Hazırlık zamanı 0.066



MAKİNE İHTİYAÇLARININ BELİRLENMESİ (MAKİNE İHTİYACI HESAP TABLOSU ÜZERİNDE)

Bu parçaların rota kağıtlarından alınan standart zamanları sırasıyla şöyledir:  1.88 , 1.197 , 0.526 dir.
Her bir parça için bu parçalara ait hazırlık zamanları ise 0.147  , 0.137 , 0.066 ‘dir.
Bu üç parçanın ilgili departmana partiler halinde  ve farklı zamanlarda geldiği varsayılmaktadır. Makine her farklı parça partisi geldiğinde hazırlanmalıdır.
Firma ayda 20 gün, günde 9.5 saat çalışmaktadır.
Ürün adı
Hazırlık zamanı
Standart zaman
Aylık üretim miktarı
Aylık hazırlık sayısı
Toplam hazırlık zamanı
Toplam üretim zamanı (saat)
Gereken kapasite (saat)
Komodin 
0.147
1.88
246
13
0.57
61.2
61.77
Gardrop 
0.137
1.197
30
3
0.31
19.01
19.32
Karyola
0.066
0.526
237
12
0.78
  50.74
51.52

Toplam kapasite : 132.61
 Makine sayısı  132.61 / (20*9.5) = 0.69
1 adet makine uygun bulunmuştur.

OPERATÖR SAYISININ BELİRLENMESİ (1 İŞGÖRENİN BAKABİLECEĞİ MAKİNE SAYISI HESABI İLE)

1 komodin  .

a= 11 dk (eş zamanlı faaliyet)
b= 4 dk (operatörün bağımsız faaliyeti)
t= 5 dk (makinenin bağımsız faaliyeti)
                                                                            1
n’=( a + t) / ( a+b) = (11+5) / (11+4) = 1.06        2

n’= (ideal sayı)

Te=       a+t = 16dk                             m= 1
          m(a+b) =30 dk                     m= 2



Io=        (a+b) – m(a+b) = 0 dk          m= 1

                   0                                       m= 2




Im=      0                                                               m= 1

            m(a+b) – (a+t)   -1  dk                              m= 2


C1= 13 tl adam/saat başına maliyet
C2= 40 tl makine/saat başına maliyet




TC(m)=      (c1+m*c2) * (a+t)          =    848       m=1
                          m

                    ( c1+m*c2) * (a+b) = 1395                m=2



Q=848/1395 = 0.67   < 1 olduğundan ; 1 operatör gereklidir.



 SIRA ÖZET TABLOSU

 

NEREDEN NEREYE TABLOSU






NEREDEN NEREYE TABLOSU(ÇENTİKLİ)





 ÇOKLU ÜRÜN SÜREÇ ŞEMASI


 



 YÜK ÖZET TABLOSU


İNDİRGENMİŞ YÜK ÖZET TABLOSU



AKIŞ İLİŞKİ ÇİZELGESİ


MALZEME AKIŞ ŞİDDETİNİN DERECELENDİRİLMESİ


NEREDEN NEREYE ŞEMASI ANALİZİ


MEVCUT DURUM
İleri
1*(5+3+1+1+5+5)= 20
2*(2+3)=10
3*(2+2+1+1) = 18
Toplam : 48
Geri
2*(1)= 2
4*(1) = 4
Toplam : 6

TOPLAM CEZA = 54


1.ALTERNATİF


1.alternatif yerleşimimizde KB(2) ve Çoklu Delme departmanlarının yerini degiştirdik.
1.alternatif mevcut durumla aynı ceza puanına eşittir. Değişiklik yapılması şart değildir.
İleri
1*(5+3+1+2+1+5+5) =  22
2*(2+1) = 6
3*(1+3) = 12
4*(2)= 8
Toplam : 48
Geri
2*(1)= 2
4*(1) = 4
Toplam : 6
TOPLAM CEZA = 54


2.ALTERNATİF


2.Alternatif yerleşimimizde Kanal açma ve KB(2) departmanlarının yerini degiştirdik.
2. alternatifin cezası daha azdır.
İleri
1*( 5+3+1+2+1+5+5) =22
2*(2+1+1+3) = 14
3*(2) = 6
4*(1)=4
Toplam : 46
Geri
2*(1): 2
TOPLAM CEZA : 48

3.ALTERNATİF


İleri
1*( 5+3+1+3+5) =17
2*(2+1+5) = 16
3*(2+2) = 12
4*(1)=4
Toplam : 49
Geri
2*(1+1)=4
4*(1)=4
TOPLAM CEZA : 57
Üç alternatif arasından 2.alternatifin ceza puanı en az olandır.2.alternatif seçilmelidir.


 ÇOKLU ÜRÜN SÜREÇ ANALİZİ

Mevcut Yerleşim
Gardrop = 1+3+2+2+2+1+1=12
Baza = 1+1+3+4+3+1+1+1= 15
Komidin =  1+3+3+1+1 = 9
Çamaşırlık = 1+1+3+2+1+1 = 9
Şifonyer = 1+1+1+2+2+1+1 = 9
TOPLAM CEZA = 54
  
1.ALTERNATİF

Gardrop = 1+2+1+1+2+1+1 =9
Baza = 1+1+3+2+2+1+1+1 =12
Komidin =  1+2+4+1+1=9
Çamaşırlık =1+1+3+2+1+1 = 9
Şifonyer = 1+1+2+1+2+1+1 =9

TOPLAM CEZA=48


2.ALTERNATİF

Gardrop = 1+1+1+2+2+1+1=9
Baza =1+3+1+4+3+1+1+1= 14
Komidin =1+1+5+1+1=9
Çamaşırlık = 1+3+1+2+1+1=9
Şifonyer = 1+3+2+2+2+1+1= 12

TOPLAM CEZA =53


3.ALTERNATİF

Gardrop = 1+3+1+4+4+1+1=15
Baza = 1+1+1+2+1+1+1+1=9
Komidin =  1+3+3+1+1=9
Çamaşırlık = 1+1+1+4+1+1=9
Şifonyer = 1+1+3+4+4+1+1=15
TOPLAM CEZA = 57


MOMENT KOLU TEKNİĞİ

Parçaların işlem gördüğü departman sayıları eşit değildi hepsini on departmana genişlettik.




A için talep pozisyon değeri: 1960+1000=2960/2460 = 1,2
B için talep pozisyon değeri: (1460*2)+(1160*3)/2620 = 2,44
C için talep pozisyon değeri: (500*3)+(860*4)+(500*5)/1860 = 4
D için talep pozisyon değeri: (800*4)+(300*5)+(360*6)/1460=4,6
E için talep pozisyon değeri: (300*3)+(300*4)+(300*5)/900 = 4
F  için talep pozisyon değeri: (860*5)+(1300*6)/2160 =5,6
G  için talep pozisyon değeri: (360*7)/360=7
H  için talep pozisyon değeri: (300*6)+(1600*7)+(660*8)/2560=7,1
İ için talep pozisyon değeri: (1300*8)+(1460*9)/2760 = 8,5
J için talep pozisyon değeri: (500*9)+(1960*10)/2460 = 9,7

Departmanların yeni sırası


Makinalar için gerekli alan
Çalışma ve bakım için ayrılacak alan payı: % 25
İşletme için 2 adet kanal açma makinesi gereklidir.
Kenar bantlama için toplam gerekli alan ihtiyacı : (37,38*(%100+%25))+(5,7*(%100+%25))= 53,8 m2
Kanal açma için (2*3.58)*(%100+%25))=8,95 m2
Çoklu delme için 14*(%100+%25)=17,5
Torna için 0.8*(%100+%25)=1 m2
Ebatlama 38*(%100+%25)=47,5 m2
Toplam makine alanı:128,75 m2

Yeni Yerleşim



PLAN HİÇBİR ŞEYDİR, FAKAT PLANLAMA HER ŞEYDİR.